Grčka – Sveta Gora, manastir Hilandar
Sveta Gora je autonomna monaška država u okvirima Grčke. Sveta Gora kao monaška zajednica je osnovana je sredinom X veka, kada je osnovan prvi manastir Velika Lavra. Na Svetoj Gori danas postoji 20 „velikih“ manastira kao i brojni manji manastiri i isposnice sa više od 2300 monaha. U monaškoj zajednici na Svetoj Gori srpski manastir Hilandar zauzima važno mesto, četvrti u hijerarhiji monaške države.
Stari i zapusteli grčki manastir obnovili su Stefan Nemanja i Sv. Sava krajem XII veka. Manastir se nalazi na severnom delu Svete Gore, 2.5 km od mora. Vizantijski car Aleksije III Anđel je izdao zlatnu bulu od kada manastir zvanično može da prihvata srbe koji su želeli da se zamonaše u Hiladaru. Stefan Nemanja izdao osnivačku povelju kojom su manastiru dodeljen sela u okolini Prizrena. Monah Simeon umro je u Hilandaru 1199 god. da bi Sveti Sava preneo njegove mošti u u Srbiju.
Novu crkvu posvećenu Vavedenju Bogorodice ali i nove konake i pomoćne prostorije podigao je Milutini oko 1320 god. Kralj Milutin podigao je i veliki kulu (Pirg) koji se nalazi na putu od Hilandara ka moru. Interesantna je priča da se za vreme velike kuge sredinom XIV veka car Dušan sa ženom sklonio na Svetu Goru zbog čega je na njega grčka crkva bacila antemu. Carica Jelena bila je jedan od retkih žena koja je imalo priliku da boravi na Svetoj Gori. Manastir su pomangali mnogi srpski vladari. Knez Lazar je sazidao spoljnu pripratu.
Tokom Osmanske okupacije manastiri prolaze kroz razne poteškoće sve to sredine XVI veka kada situacija poboljšava zahvaljujući ruskim uticajima na istanbulsku Portu. Pored glavne crkve Hilandar ima 12 crkava, paraklisa i kapela u samom manastirskom kompleksu. Glavna crkva predstavlja novi tip vizantijske arhitekture, konstantinopoljske škole. Najstariji živopis potiče iz XIII veka. U manastiru se nalazi preko 3500 ikona od kojih polovina potiče iz srednjeg veka, veliki broj rukopisa i to 1040 sa ukupno preko 300 000 stranca. Pored brojnih ikona jedna od najznačajnijih je ikona Bogorodice Trojeručice. Hilanadar je stradao u velikom požaru 2004 god. a obanov još uvek nije završena u potpunosti.
Danas u Hilandaru živi preko 80 monaha koji na čuvaju tradiciju manastrira staru 800 godina. Manastri Hilandar je jedana od najvećih srpskih svetinja koji je kroz vekove bio jezgro srpske duhovnosti i kulture. U manastr odlaze organizovane grupe muškaraca dok žene imaju mogućnost da brodom oplove oko Svete Gore kako ne bi remetile mir i zakon koji više od hiljadu godina važi na Svetoj Gori.
Fotografije: jul 2009