Severna Makedonija, manastir Sv. Đorđa u Starom Nagoričanu
Manastir se nalazi 13 km istočno od Kumanova. Ktitor manastira je kralj Milutin a crkva je posvećena Svetom Đorđu. Na natpisu iznad zapadnih vrata urezane su godine 1312/1313 kada je izgrađen manastir na temeljima starije crkve. Prema legendi hram koji se nalazio na ovom mestu podigao je vizantijiski car Roman IV Diogen u XI veku. On je na ovom mestu sreo monaha Prohora Pčinjskog koji mu je prorekao uspon na vizantijski tron.
U ovoj crkva Stefan Dečanski se 1330 god. pred bitku sa bugarskom carem Mihailom Šišmanom molio Svetom Đorđu. Crkva ima oblik upisanog krsta sa pet kupola od kojih je centralna najveća. Na istočnoj strani nalazi se polukružna apsida. Na bočnim zidovima jasno se uočavaju delovi zida starije crkve izgrađeni od blokova trahita. Na severnoj strani najvećim delom očuvani su ostaci te crkve.
Freskopis u crkvi završen je nešto kasnije između 1317/1318 god. što se može zaključiti prema natpisu iz narteksa. Manastir su oslikali Solunski majstori Mihailo Astrapa i monah Evtihije na poziv kralja Milutina. U naosu su scene predstavljene u sedam nivoa jedan iznad drugog. Predstavljeni su geometrijski motivi, sveti ratnici, monasi, apostoli ali i scene iz života Svetoga Đorđa. Freske su slikane u stilu renesanse Paleologa, kada se vraćaju antičke forme kroz ikonografske inovacije.
Jedana od glavnih karakteristika je upotreba toplih boja od kojih je najzastupljenija crvena kojom se boji odeća likova. Sve do 1929 crkva je bila u jako lošem stanju, kad je otpočela konzervacija crkve. Radovi su trajali sve do 1932 god. kada je crkva delimično istražena a veći deo konzerviran zaštićen od daljeg propadanja. Za vreme Kralja Milutina Srbija je bila veoma moćna a sam kralj sagradio je i obnovio više od 40 crkava.
Crkva u Starom Nagoričanu predstavlja izuzetan primer srpske srednjovekovne arhitekture sa izvanrednim freskopisom. Kada krenete na put kroz Severnu Makedoniju nedaleko od glavog auto puta nalazi se ovaj predivni manastir koji će vas iznenaditi svojm spoljnim izgledom i skladom srednjovekovih fresko slikarstvom.
Fotografije: jul 2010
