Dolina Vekova: manastiri Žiča i Studenica

Vozimo se autoputem do Čačka i dalje prema Kraljevu do manastira Žiča. Sedmovrata Žića kako je u narodu zovu jer je u njoj krunisano sedam srpskih vladara a nakon primanja krune za svakog vladara otvarana su nova vrata a zaziđivana stara. Manastir je sagrađen je u 13 veku i zadužbina prvog srpskog kralja Stefana Prvovenčanog.

Poseban istorijski značaj manastir Žiča dobija nakon što je u njoj Sveti Sava prvi srpski arhiepiskop krunisao svog brata za prvog srpskog kralja. Žiča je dugo bila sedište Srpske pravoslavne crkve još od dobijanja autokefalnosti 1219 god. i kao takva postala je važan centar duhovnosti, obrazovanja i umetnosti tokom srednjeg veka. Manastirska crkva podignuta je u Raškom stilu a posvećena je Vaznesenju Hristovom u narodu praznik poznat pod imenom Spasov dan.

Crkva je više puta stradala kada je oštećen i freskopis koji je nekoliko puta i obnavljan.Dva puta je crkva freskopisana prvi put početkom XIII veka i krajem XIV veka za vreme kralja Milutina kada nastaju freske po uticajem Renesanse Paleologa. Na ulazu u manastir sačuvane su povelje ispisane na zidu koje svedoče o gradnji manastira i njegovim ktitorima.

Manastir je 1979 god. proglašen za spomenik kulture od izuzetnog značaja i od tada se nalazi pod zaštitom države. Naša naredna lokacija biće još jedno sredjnovekovno remek delo graditeljstva ali i važan duhovni centar srpskog naroda. Zbog čega je manastir Studenica uvršten 1986 na Uneskovu listu svetske baštine biće vam jasno kada budete ugledali Bogorodičinu crkvu.

Manastir predstavlja kompleks u kome se nalaze četiri svetinje i to pomenuta Bogorodičina crkva, Kraljeva crkva, Crkva Svetog Nikole i ostaci još jedne crkve koja je očuvana u temeljnoj zoni. Bogorodičina crkva je začetnik Raškog stila koji predstavjla mešavinu romaničkih, vizantijskih ali i zapadnih uticaja. Pored plavičastog mermera u oči posetilaca i hodočasnika upadaju raskošni portali sa iuzetnim scenama iz Hristovog života. Freskopis manastira predstavjla vrhunac srpskog srednjovekovnog slikarstva čiji je najzančajnij pedstavnik Hristovo raspeća koje se svrstava u sam vrh Evropske srednjovekovne umetnosti.

Duhovna snaga Studenice svetinje neće ostaviti ravnodušnim ni oni koji manastire i crkve posmatraju isključivo kao istorijske građevine. I u tom pogledu Studenica pleni svojom lepotom, posebnim stilom gradnje i umetničkom vrednošću. Nakon posete Studenici nastavljamo put do sela Rudno gde je u restoranu Šekler u kome je planiran ručak. Posle ručka sledi povratak za Beograd. Kraj programa.