Velika rimska tura

Pešačku turu započinjemo u nedelju 27.10.2024. ispred prostorija „Big tours-a“ (Kralja Milana br. 8, preko puta starog dvora) ili na glavnom gradskom trgu (Trg republike) u 09:00h. Uz laganu šetnju centralnim, beogradskim ulicama započećemo priču o dolasku Rimljana na Balkansko poluostrvo. Prvo ćemo naići na ostatke rimskih kupatila (termi) koja su bila važan deo rimskog društva.Ostaci rimskih građevina nalaze se svuda ispod užeg centra grada, ali ih zapravo možemo videti na samo na nekoliko mesta. Videćemo ostatke rimske ulice (Decumanus), koja je delila vojni od civilnog dela grada, a otkrivena je prilikom izgradnje tržnog centra.

Na svega 50 m od ostataka antičke ulice, nalaze se ostaci vodovoda koji je grad snabdevao vodom sa udaljenosti od 10 kilometara. Moćna kapija, čiji se ostaci danas nalaze ispod zemlje, predstavljala je ulaz u vojni logor IV Flavijeve legije.Našu šetnju nastavljamo kroz Kalemegdanski park do Zindan kapije, gde ćemo imati priliku da vidimo ostatke rimskih zidova. Uz priču o rimskom Limesu (granici) i legiji IV Flavijevoj nastavljamo put ka Gornjem gradu. Nakon novijih arheoloških iskovanja, na Gornjem gardu su otkriveni ostaci zidova rimskog kastruma sa početka II veka.

Materijal za izgradnju bedema potiče iz nekadašnjeg kamenoloma koji se vekovima nalazio nedaleko od Narodne skupštine (danas uži centar Beograda) na današnjem Tašmajdanu. Tokom vremenskog perioda od 2000 godina, upravo iz ovog majdana su razni graditelji Beograda vadili beli kamen. Moćni beli bedemi na dominatnom Kalemegdanskom bregu, bili su vidljivi sa velike razdaljine. Našu priču nastavljamo na Donjem gradu u podzemlju Kalemegdanske tvrđave gde je smešten veliki Lapidarijum. Brojne stele svedoče da su u rimskom Singidunumu živeli i izuzetno imućni rimski građani. Nakon obilaska Velikog Barutnog magacin uživaćemo u prelepom pogledu sa Kalemegdana koji se nije mnogo promenio od vremena antičkog Rima.

Napravićmo kratku pauzu ipred rimskih sarkofaga i čuti priču od rimskim božanstvima kojima su prinošene različite žrtve. Priča o odlično obučenoj i organizovanoj rimskoj legiji koja je brojala oko 5000 vojnika otkriće vam tajnu rimskog uspeha. Velike rimske vile (ekonomskog karaktera), koje su se nalazile u neposrednoj blizini gradova, bili su zadužene za proizvodnju hrane za rimske gradjane. Rimljani su sagradili brojne puteve čije su rute korišćene u srednjem veku a neke i do dan danas. Najpoznaitji rimski put bio je Via Militaris koji je vodio od Singidunuma (Beograd) preko Viminaciuma (Kostolac) potom do Naissusa (Niš), Serdike (Sofije), Filipopolisa (Plovdiva) i potom Adrijanopolja (Jedrena) i dalje do prestonog grada Konstantinopolisa (danas Istanbul).

Nakon obilaska Kalmegdana, autom prelazimo na drugu stranu reke do starog centra Zemuna. U srcu Zemuna nalazi se Gardoš sa Milenijumskom kulom, koja je sagrađena na temeljima rimskog grada Taurunuma. Iako je ovaj grad bio znatno manji od Singidinuma njegova pozicija bile ja iziuzetno važna za zaštitu grada. On je predstavljao deo utvrđenja koji su činili sistem rimske granice – Limes. Inače, utvrdjenja na Dunavskom limesu građena su tako da su se u svakom momentu mogle videti najmanje dve kule stražare, kako bi se signalima (vatrom) preneli znaci upozorenja.

Sa kule Gardoš imaćemo priliku da pogledamo Singidunum iz ugla kako su ga nekada videli stražari Taurunuma. Potom ćemo napraviti pauzu za ručak, u nekom od resotorana sa tradicionalnom balkanskom kuhinjom. Nakon ručka vozilom ćemo se uputiti ka našoj narednoj destinaciji, Avali.Retki su rimski nalazi koji su sačuvani a da se u njima konkretno pominje planina Avala nadomak Singidunuma. Rimljani su na prostore centralnog Balkana došli u potrazi za resursima tj. rudom.

Avala i ostale šumadijske planine bogate su rudama, a veći broj rimskih rudokopa pronadjeni su u blizini, na planini Kosmaj. Na vrhu Avale, gde se danas nalazi spomenik Neznanom junaku iz Prvog svetskog rata, nekada se nalazilo rimsko utvrđenje koje je štitilo prilaz gradu sa južne strane.

Brojni rudnici i napredna obrada metala bili su veoma važni i kada je u pitanju opremanje rimske vojske. Za vreme broavka na Avali imaćemo priliku da uživamo u prelepom pogledu na valovitu Šumadiju. Za vreme svoje vladavine, koja je trajala sve do sredine petog veka, Rimljani su dominirali ovim prostorima i romanizovali lokalno stanovištvo.