Srbija – Raška oblast, Crkva Sv. Petra i Pavla, Petrova crkva
Danas je veliki hrišćanski praznik sveti apostoli Petar i Pavle poznatiji kao Petrovdan. Jedan od najstarijih crkava u Srbiji koja je se i danas koristi je zapravo Petrova crkva u Novom Pazaru. Crkva se nalazi 2 km severno od centra Novog Pazara. Najstariji pisani izvori koji pominju ovu bogomolju potiču iz VIII veka ali je crkva verovatno starija. Ovi prostori bili su naseljeni još tokom paristorije a interesantno je da je crkva sagrađena na tumulu iz V veka pre.n.e.
Prilikom arheoloških istraživanja sredinom XX, na dubini od 2 m u samoj crkvi pronađeni su pokretni nalazi iz kneževskog tumula sa bogatim prilozima. Crkva je bila prvobitno središte Raške episkopije što se može videti u hrisovulji Vasilija II iz 1020 god. Postoji mogućnost da je zapravo prvi hrišćanski hram bio sagrađen na mestu paganskog svetilišta. Crkva ima osnovu rotonde (kružne crkve) u obliku upisanog četvorolista dok su freske u crkvi oslikavane više puta i to u X, XII i XIII veku.
Crkva ima jednu kupolu koja je osmostrana i dekorisana slepim arkadama. U crkvi je tokom poslednjih velikih radova zabeleženo 114 m2 fresaka koji potiču iz četiri perioda. Za vreme vladavine velikog župana Stefana Nemanje izvršena je velika obnova ovog hrama i iz ovog perioda potiče veći deo očuvanog freskopisa. Stefan Nemanja je u ovoj crkvi ponovo kršten ali po pravoslavnom obredu, inače prvo krštenje obavljeno je u Ribnici (danas Crna Gora).
Ova crkva često je bila mesto održavanja velikih sabora kao što je bio onaj o proglašenju bogumilskog pokreta za jeres ili kada je pred vlastelom Stefan Nemanja predao vlast Stefanu Prvovenčanom. Nakon uspona srpske srednjovekovne države i izgradnje novih velelepnih crkava Petrova crkva postepeno gubi na značaju. Crkva je preživela dolazak turaka sredinom XV veka i bila je značajno središte okupljanja naroda sve dok nije prvi put stradala krajem XVII veka za vreme prve seobe Srba.
Crkva je obnovljene početkom XVIII veka a jedno vreme turci su joj promenili namenu i bila je vojni magacin. Crkva je okružena pravoslavnim grobljem od kojih pojedini grobovi potiču iz XII i XIII ali ima i onih iz kasnijih perioda XVI i XIX veka. Petrovdan je veliki praznik u Srba i obeležava se 12 jula. Crkva svedoči o ranim periodima kada su Srbi pokršteni ali i o važnim saborima za vreme uspona srpske srednjovekovne države. Obilazak doline vekova i Petrove crkve ali i ostalih svetinja u Rašoj oblasti predstavlja povratak korenima u duhovnom i istorijskom smislu.
