Turska – metropola antičkog sveta Efes
Antički grad Efes nalazi se 20 km severno od poznatog turskog letovališta Kušadasi. Ova oblast naseljena je za vreme mlađeg kamenog doba 6000 god. pre.n.e. Arheološkim iskovanjima pronađeni su i slojevi koji pripadaju bronzanom dobu. Za vreme grčkih migracija tokom X veka pre.n.e. prostor je ponovo naseljen kada počinje slavna istorija grada.
Sve do V veka dolazi do brojnih sukoba ali se grad postepeno razvijao i postaje važno trgovačko i kulturno središte grka u Maloj Aziji. Nakon što je Aleksandar Veliki pobedio persijance 334 god. pre.n.e on trijumfalno ulazi u grad. General Aleksandra Velikog, Lizimah postaje vladar ove oblasti i nakon Aleksandrove smrti obnavlja grad i naziva ga Arsineja po njegovoj ženi Arsinoe. Tokom Helenističkog perioda grad ostaje važan trgovački centar koji krajem drugog veka pre.n.e zauzimaju rimljani.
Za vreme rimske vladavine Efes prostaje jedan od najvećih antičkih gradova sa populacijom većom od 200 000 ljudi. Najveći broj rimskih građevina koje su se očuvale do danas potiču iz perioda imperatora Avgusta i nakon njega. U gradu se i danas može videti amfiteatar koji je mogao da primi 24 000 gledaca. Celzijusovu biblioteku su sagradili rimljani početkom drugog veka i danas predstavlja jedan od simbola grada Efesa.
Od kraja IV veka do početka XIV veka gradom upravljaju Romeji (Vizantija). Za vreme cara Justinijana sagrađna je impozantna bazilika na mestu gde se nalazio grob jevanđeliste Jovana. Od XIV veka grad zautimaju turci i do danas ostaje poznat pod imenom Seldžuk. O gradu kao što je Efes moglo bi se pisati na stotinu strana i to ne bi bilo dovoljno da se opiše ovaj kompleksni arheološki lokalitet.
Egejska obala Turske poznata je po brojnim letovalištima od kojih je Kušadasi najpopularnije za naše turiste, koji letovanja provode u hotelima različitih kategorija. Tokom boravka u Kušadasiju naši turisti imaju priliku da izdvoje jedan dan i obiđu ovaj arheološki lokalitet gde im se ukazuje prilika da prošetaju originalnom ulicom starom 2000 godina, kao i mogućnost da vide najviša dostignuća antičkog sveta. Za obilazak ovog lokaliteta potrebna je dobra volja, kačket i flaša vode a za sve ostalo pobrinuće se ljubazni turski vodiči koji su pripremili dosta novina za leto 2020.
Fotografije: jul 2005