Turska – arheološki lokalitet Prijena
Grčki antički grad Prijena nalazio se u nekadašnjoj Joniji. Na padinama planine Mikale oko 6 km od reke Meander, nedaleko od poznatog letovalista Kusadasi, nalaze se ostaci nekada slavnog grada. Ovi prostori bili su naseljeni od ranije (XI vek pre.ne.), da bi tokom V veka grad bio član Delskog saveza koji je zapravo predstavljao Atinsku imperiju. Povoljan geografski položaj prepoznali su i persijanci koji su započeli izgradnju novog grada na ovoj lokaciji. Radovi su prekinuti dolaskom Aleksandra Makedonskog koji je zauzeo ove prostore.
Pronađen je i natpis na kome piše „kralj Aleksandr ovaj hram posvećuje Atini Poliji“ i on se danas nalazi u britanskom muzeju. Tokom IV veka pre.n.e u gradu je uspostavljena demokratija tako što je gradom upravljao savet zvani „Prijenski narod“. Demokratski sistem Prijene bio je jednostavniji nego u Atini. Nakon smrti Aleksandra Velikog grad počinje da gubi na značaju da bi godine 155 pre.n.e ovi prostori podpali pod vlast Rimskog carstva. Nakon brojnih reformi u VI veku ovi prostori pripadaju Vizantijskoj imperiji do dolaska turaka koji ovaj grad zauzimaju u XIII veku.
Prva arheološka istraživanja započeli su englezi sredinom XVIII veka. Istraživanjima je otkriveno da je grad već tokom IV veka dobio svoj pravougaoni oblik. Grad je bio okružen zidinama čija je debljina iznosila 2 m. Prijena je imala 6 glavnih ulica čija je širina bila oko 6 m, kao i 15 manjih ulica sa širinom od 3 m. Grad je bio snabdeven sa čistom vodim ali je imao i veoma dobar sistem odvoda otpanih voda.
Pored brojnih grčkih hramova u gradu su pronađeni i ostaci sinagoge IV – VII vek. Glavne ulice su se ukrštale na velikoj agori koja je predstavljala centar javnog života grada. Ovaj arheološki lokalitet ostavlja poseban utisak zbog predivne lokacije na spoju strme padine i prostrane doline ali i zbog velikog broj kamenih delova nekadašnjih objekata.
Dok šetate antičkim ulicama od kojih su neke u hladu borova svuda oko vas nalaze se ostaci stubova i zidova. Ponekad vam se može učiniti da kada bi imalo dovoljno vremena sve bi mogli ponovo da sklopite. Ovaj predivni antički grad pruža vam mogućnost da osetite svu moć nekadašnjih vladara u čije ime su ljudi gradili mnoge građevine od izuzetno tvrdog i kvalitetnog mermera.
